DERMATOLOGIJA
dr Gordana Šućur, specijalista dermatovenerolog, subspecijalista alergolog-imunolog
Dermatološki pregled
U Našoj klinici moguće je obaviti dermatološki pregled. Kompletan dermatološki pregled obuhvata pregled kože, dlake, noktiju i vidljivih sluzokoža.
Veliki broj bolesti ima osobinu da se češće javlja u određenim periodima života. U dječijem uzrastu češće se mogu vidjeti gljivična infekcija poglavine, bakterijske infekcije lica, virusne infekcije (bradavice i moluske), atopijski dermatitis, a u adolescenciji su najčešće akne. Kod odraslih pacijenata značajno češće se manifestuju psorijaza, rosacea, kontaktni dermatitis, sistemske bolesti vezivnog tkiva, tumori kože. Treba naglasiti da su preventivni pregledi mladeža jednom godišnje neophodni u ranoj dijagnostici malignih tumora kože. Za potrebe dijagnostike, dermatolog će uzeti prema potrebi bris za bakteriološku i mikološku pretragu ili uzorak kože u slučaju potrebe za patohistološkom analizom. Neke bolesti kože ukazuju i na bolesti unutrašnjih organa pa dermatolog može da uputi na dodatne dijagnostičke postupke i laboratorijske analize. Nakon postavljanja dijagnoze specijalista dermatolog će odrediti i preporučiti najbolji pristup daljem liječenju.
Dermatoskopija
Dermoskopija je jednostavna, neinvazivna, brzo izvodljiva i veoma korisna metoda pomoću koje je moguće postaviti pouzdaniju dijagnozu pigmentnih lezija, a posebno razlikovati melanom od drugih benignih pigmentnih promena. U slučaju da uočite promjene u mladežu, u smislu pojave asimetrije, nepravilnosti rubova, promjenu boje, povećanje promjera, krvarenja ili svrbeža, svakako se obratite dermatologu. Pregled mladeža preporučuje se uraditi jednom godišnje, a kod osoba s povišenim rizikom i češće.
Alergološki testovi
U našoj ordinaciji se rade dvije vrste testova:
- prick kožni testovi kojima se dijagnostikuje rana reakcija preosjetljivosti
- i epikutani testovi kojima se dijagnostikuje kasna reakcija preosjetljivosti.
- Prick kožni testovi
Prick kožni testovi na inhalacione alergene koriste se u dijagnostici alergijskih reakcija na inhalacione alergene tj. alergene iz vazduha, hrane i druge alergene, kod pacijenata koji imaju simptome alergijskih bolesti (alergijski rinitis, alergijski konjunktivitis, bronhijalna astma, atopijski dermatitis i dr.). Na osnovu anamneze i kliničkog pregleda, Vaš dermatolog će indikovati testiranje na određenu grupu alergena.
Kako se radi prick kožni test?
Jedna kap tečnosti, koja sadrži rastvoren alergen (supstanciju koja izaziva alergiju kod nekih ljudi), biće stavljena na Vašu kožu, uglavnom na podlaktice. Obično se istovremeno testira više alergena (najčešće više od 10). Kroz svaku kap se lancetom napravi blagi površni ubod, koji nije mnogo bolan, a zatim se kap uklanja papirnom vatom sa kože. Ukoliko ste alergični na neki od testiranih alergena, na tom mjestu će se posle određenog vremena pojaviti crvenilo, otok i svrab. Ljekar će obaviti mjerenje odgovora na alergen posle 15 minuta od uboda, a zatim će rezultate uporediti s Vašim simptomima i to će mu vjerovatno pomoći da ustanovi uzrok alergije i da Vam da savjet o tome šta morate da izbjegavate.
Kako se pripremiti za testiranje?
Lijekovi iz grupe antihistaminika mogu da utiču na rezultate prick kutanih testova. Dermatolog će Vam reći koje lijekove ne smijete da uzimate nekoliko dana prije testiranja. Upozorite ljekara na bilo koje lijekove koje uzimate svakodnevno u posljednjih mjesec dana. Ukoliko uzmete bilo koji antihistaminik, testiranje neće moći da bude obavljeno u zakazanom terminu, već će morati da bude odloženo.
Koliko traje prick testiranje?
Najčešće oko 20 minuta.
Koje su neželjene reakcije prick testiranja?
Kod nekih osoba, reakcija na mjestu uboda pojedinih alergena može biti izrazita, s pojavom velikog otoka, crvenila i svraba, i ukoliko je potrebno lekar će na licu mjesta prepisati odgovarajuću terapiju.
- Epikutani (patch) testovi
Šta je epikutano testiranje?
Epikutano testiranje koristi se u otkrivanju uzroka dermatitisa (ekcema) koji je možda posljedica kontakta kože s alergenom koji izaziva zapaljenje kože zbog alergijske ili iritantne reakcije. Iritantna supstancija izaziva zapaljenje kože na mjestu kontakta s njom kod skoro svake osobe, u zavisnosti od njene koncentracije. Alergijski dermatitis javlja se poslije kontakta kože sa supstancijom koja je često prisutna u okolini, ali samo pojedine osobe reaguju na nju, odnosno alergične su. Epikutani testovi otkrivaju ovakvu alergiju.
Kako se radi epikutano testiranje?
Epikutano testiranje podrazumijeva stavljanje najčešćih supstancija koje izazivaju alergiju (tzv. standardna evropska serija alergena, ukupno 18 supstancija koje izazivaju 85% svih kontaktnih dermatisa). Alergeni se stavljaju najčešće na leđa (na mesta gde nema promena) uz pomoć posebne lepljive trake i ostavljaju na tom mestu 48 sati. Poslije toga, testovi se skidaju, ljekar tada očitava rezultat, i potom i posle dodatnih 24 ili 48 sati. Tokom testiranja, ne smije se mesto testiranja izlagati suncu, a takođe, ova regija se ne smije kvasiti. Ukoliko postoji alergijska reakcija, na mjestu kontakta s određenim alergenom pojavljuje se crvenilo i svrab, a nekad i izraženija reakcija, sa stvaranjem sitnih ili krupnih mjehurića ili, rijetko, pojava ranice. Dermatolog poredi podatke koje je dobio od Vas o Vašoj bolesti s rezultatima ovog testiranja i donosi zaključak o mogućem uzroku osipa i drugih promjena na koži i zatim Vas obavještava koje predmete iz okoline morate da izbegavate u cilju liječenja.
Zašto se radi epikutano testiranje?
Da bi se eventualno otkrila supstancija koja je uzrok promjena na koži kako bi se njenim izbjegavanjem, osip i druge promjene na koži povukle.
Kako se pripremiti za testiranje?
Veoma važan dio otkrivanja kontaktne alergije su podaci koje ljekar dobija od Vas. Zato, prije pregleda treba razmisliti o odgovorima na sljedeća pitanja: kada je i kako osip počeo; šta ste koristili za liječenje osipa; da li ste ranije bolovali od nekih bolesti kože; da li u porodici ili kod Vas postoji sklonost ka alergijskim bolestima kao što su astma, polenska kijavica ili raniji ekcem; kozmetički i parfimisani proizvodi koje koristite u higijeni i uljepšavanju; Vaše zanimanje i stvari s kojima dolazite u kontakt na radnom mjestu; da li je osip manji tokom odmora i vikenda; Vaše navike i hobiji; sve ostalo sa čim ste došli u kontakt, a vezano je vremenski za pojavu osipa.
Šta se dešava ukoliko je test pozitivan?
Dermatolog će dati informaciju koja supstancija je izazvala reakciju i detaljnu informaciju gdje se ta supstancija nalazi u okolini, tj. u predmetima za svakodnevnu upotrebu.
Da li postoje neke neželjene reakcije koje se mogu javiti prilikom epikutanog testiranja?
Ukoliko postoji alergija, na mjestu kontakta s alergenom reakcija može da traje danima, i ukoliko je izražena (izraženo crvenilo, otok, svrab, mjehurići) ljekar može da prepiše korišćenje masti da bi reakcija brže prošla. Ukoliko je alergijska reakcija snažna, može pogoršati već postojeći osip po koži, a veoma rijetko, može se pojaviti osip i svrab po cijelom telu. U tom slučaju, treba se odmah javiti ljekaru koji je preporučio testiranje radi započinjanja odgovarajuće terapije. Takođe, kod nekih osoba može da se javi iritacija tj. crvenilo i svrab ispod ljepljive trake, ali ova reakcija najčešće prolazi posle nekoliko dana.
Elektrohirurgija
Elektrohirurgija obuhvata metode kojima se odstranjuje tkivo pomocu elektricne enegije. Za intervenciju se koristi anestetik u obliku krema, a ukoliko se uklanja promjena u srednjem ili dubljem sloju kože daje se lokalni anestetik. Intervencija traje kratko (najčešće nekoliko sekundi), bez ili sa minimalnim krvarenjem, ne zahtjeva stavljanje šavova i previjanje poslije intervencije. Ova metoda je idealna za uklanjanje dobroćudnih izraštaja – keratoza, bradavica, fibroma, proširenih kapilara na licu, kondiloma, cista. Ne mogu se skidati promjene čija je baza veća od 1 cm, osim ako nisu sasvim površne (npr. seboroične keratoze), kao ni promjene koje bi mogle biti zloćudne prirode.
Kriohirurgija
Kriohirurgija podrazumijeva kontrolisano smrzavanje tkiva radi destrukcije njenih pojedinih dijelova. Danas se u kriohirurgiji najčešće primjenjuje tečni azot koji ima radnu temperaturu od čak -196°C. Za skladištenje i terapijsku primjenu tečnog azota potrebno je imati specijalnu kriohiruršku jedinicu koja ljekaru omogućava bezbjedno, precizno i efikasno sprovođenje tretmana. Ovom metodom, veoma uspješno i bezbjedno mogu se tretirati brojne promene na koži: aktinične keratoze, seboroične keratoze, bradavice, kondilomi, angiomi, fibromi, itd. Neželjeni efekti terapije su veoma rijetki i prolazni.
Dijagnostička biopsija kože
Kod nekih kožnih oboljenja dermatolog će predložiti biopsiju kože. Biopsija kože je uzimanje uzorka oboljele kože radi postavljanja precizne dijagnoze, koja je neophodna za odluku o odgovarajućoj terapiji. Biopsija se izvodi u lokalnoj anesteziji. Posle injekcije anestetika uzima se mali dio oboljele kože skalpelom ili posebnim kružnim instrumentom (tzv. punch), a zatim se uzorak šalje dermatopatologu radi patohistološke analize. Cijela procedura traje oko 10-15 minuta, a ukoliko se poslije uzimanja rana zašiva koncem, konci se uklanjaju poslije 10-14 dana. Na mjestu intervencije ostaje mali ožiljak u vidu linije, koji se dalje može tretirati mastima i gelovima koji ga čine manje vidljivim. Rezultat patohistološke analize gotov je za oko 7 dana i na osnovu njega dermatolog dobija informaciju o patohistološkoj dijagnozi na osnovu koje uz klinički pregled donosi odluku o terapiji.
Mezoterapija
Mezoterapijom možemo podmladiti kožu lica, vrata, dekoltea, šaka.
Šta je mezoterapija?
– Mezoterаpijа znаči ubаcivаnje supstаnci u srednji sloj kože, zаvisno premа tipu, stаnju, stаrosti ili problemu koji kožа imа. Mezoterapijski kokteli sаdrže visok procenаt hijаluronske kiseline kojа predstavlja prirodni sаstojаk kože koji se gubi stаrenjem. Hijaluronska kiselina veže molekule vode te se kožа hidrirа, postаje jedrijа i svježa. Ostаle supstаnce kаo što je silicijum, DMAE, doprinose zаtezаnju, stimulišu stvаrаnje novog kolаgenа u koži, а mogu se i korigovati mimične bore.
U našoj ordinaciji koristimo koktele vrhunskih proizvođаčа, koji su bezbjedni i daju odlične rezultate. Mezoterapija može da se izvodi kako injektibilnom metodom, tako i metodom bez igala. Od aparata mikroiglicama najučinkovitiji se pokazao dermapen. Osmišljen je tako da u jednokratnom nastavku ima najmanje 12 nehrđajućih iglica, koje vibriraju i poput šivaće igle prolaze kroz kožu na kontroliranu dubinu od 0,25 do 2,50 mm.
Tokom tretmana dolazi do površinskog oštećenja mehaničkim putem kojim potičemo kožu da se sama obnovi stvaranjem novih ćelija. Uz to nanosimo na površinu kože mezoterapijske koktele koji svojim aktivnim sastojcima dodatno hrane. Unošenjem mezoterapijskog koktela podstičemo aktivnost fibroblasta, ćelija koje su odgovorne za produkciju kolagena, elastina i hijalurona u koži. Efekti se postižu na dva načina: farmakološkim dejstvom preparata i fizičkom stimulacijom kože mikroubodima.
Koliko tretmana je potrebno potrebno da se postigne željeni efekat?
– Efekat se postiže već nakon prvog tretmana, mada je najbolje uraditi seriju mezoterapija da bi efekat bio još bolji i dugotrajniji, tj. sa brojem tretmana povećava se količina kolagena, pa se samim tim i bore smanjuju i popravlja se tonus same kože.
Za koje regije možemo koristiti mezoterapiju?
- Mezoterapija kože lica, vrata, dekoltea, šaka.
- Mezoterapija kose: Postojeća kosa postaje kvalitetnija, smanjeno je opadanje, a što je najbitnije podstiče se i rast nove kose.
Koliko traje tretman mezoterapije?
– Mezoterapija lica traje sat vremena, 20-30 minuta stoji lokalna anestezija (ukoliko se radi mezoterapija sa iglom), 15 minuta traje sam tretman i 20 minuta odgovarajuća maska.
Da li je tretman bolan?
– Kada se rаdi iglom nаnosi se аnestetik kremа, što umanjuje bol prilikom tretmana.
Šta možemo očekivati neposredno nakon tretmana i kako se trebamo ponašati?
– Nаkon tretmаnа su moguće mаnje modrice koje brzo prolaze, аlergijske reаkcije su rijetke. Nаkon tretmаnа mezoterapijom trebа izbjegаvаti sunčаnje i jаče znojenje. Prije mezoterapije, kao i nakon nje ne treba uzimаti prepаrаte koji sаdrže аspirin. Ukoliko uzimаte neke lijekove ili imаte аlergije recite to prije tretmаnа svom terаpeutu, zbog mogućih reаkcijа. Nakon tretmana 8-12 h, ne bi trebalo koristiti šminku.
PRP (PLATELET RICH PLASMA)
Šta je PRP?
PRP je skraćeni naziv od PLATELET RICH PLASMA što znači da se koristi pročišćeni i obogaćeni dio krvi zvani plazma. Cilj je izolovati najvrijednije sastojke krvi, faktore rasta, koji imaju snažan efekat pomlađivanja i obnove kože. Kako godine prolaze koža gubi elastičnost, sjaj i tonus. Sadrži sve manje kolagena koji je čini zategnutom i pojavljuju se bore. Jedna od procedura koja pruža izuzetne rezultate u podmlađivanju je tretman sopstvenom plazmom pacijenta – PRP terapija. Ova metoda je jedna od onih koje na prirodan način utiču na stvaranje novog kolagena u koži.
Platelet Rich Plasma je bogata trombocitima (krvnim pločicama). Dobija se centrifugiranjem krvi pacijenta, a serum koji se injektira u kožu je pun trombocita , koji ispuštaju faktore rasta.
Čemu služi PRP tretman?
– Primjenjuje se kada je potrebno stimulisati regeneraciju tkiva i brži oporavak.
U estetskoj medicini služi za:
• stimulisanje stvaranja novih kolagenih mrežica,
• poboljšanje tena,
• održavanje tonusa i svježine kože,
• liječenje ožiljaka od akni,
• pospješivanje rasta kose.
Kako izgleda PRP procedura?
– Ovo je jednostavna dermatološka procedura koja počinje pregledom od strane ljekara specijaliste. Nakon toga vadi se krv pacijenta kako bi se iz nje izdvojili trombociti koji otpuštaju faktore rasta, a odbacili leukociti i eritrociti. To se postiže posebnim aparatom koji ih izdvaja pomoću jake centrifugalne sile. Centrifugirani pročišćeni serum aplikuje se u kožu veoma tankim iglicama, tehnikom mezoterapije. Tokom 7 do 10 dana nakon procedure, aplikovani trombociti otpuštaju faktore rasta. Na taj način se postiže bolja hidriranost i prokrvljenost kože, ona je nahranjena i dobija više kiseonika.
Tretman traje oko 1h, a po završetku procedure pacijent nastavlja sa svakodnevnim aktivnostima.
Tretman se preporučuje osobama koje žele da osvježe lice, a pritom izbjegnu agresivne tretmane.
Da li je PRP tretman bezbjedan?
– PRP je sigurna procedura jer se tokom nje koristi plazma samog pacijenta, te nema bojazni od alergijskih, niti imunoloških reakcija organizma.
Koliko se PRP tretmana preporučuje i kada su efekti vidljivi?
-Preporuka ljekara specijalista je da se procedura obavlja 3 do 5 puta godišnje, sa pauzama od 4 do 6 sedmica između tretmana. Nema ograničenja kada je riječ o broju tretmana koji se mogu obaviti tokom godinu dana, s obzirom na to da se koristi serum dobijen iz pacijentove krvi. Prvi rezultati u poboljšanju kože vidljivi su nedjelju dana nakon PRP tretmana, a krajnji efekat poslije mjesec dana.
Kako se PRP može aplikovati u kožu?
– U Našoj Klinici aplikuje se dermapenom ili mezoterapijskim iglicama.
Da li se PRP tretman može kombinovati sa drugim procedurama za podmlađivanje?
– Naravno. Odlične rezultate daje u kombinacij sa mezoterapijom, hijaluronskim filerima.
Da li pored podmlađivanja, postoje i druge estetske procedure tokom kojih se koristi PRP?
– PRP vlasišta se koristi u liječenju opadanja kose, PRP lica za ublažavanje ožiljaka od akni.
Mezoterapija i PRP
Redovna njega mezoterapijskim koktelima i faktorom rasta održava tonus i svježinu kože i značajno doprinosi usporavanju starenja kože.
PRP kose
Primjenjuje se za rast kose kada nastupi proređivanje, ali i kada se želi imati bujnija, kvalitetnija i jača vlas koja brže raste.
Ko se ne smije podvrgnuti PRP terapiji?
Apsolutne kontraindikacije za primjenu PRP tretmana:
- maligna oboljenja,
- akutne infekcije i
- sistemska oboljenja krvi.
Relativne kontraindikacije za PRP terapiju su:
- primjena kortikosteroida 4 do 6 sedmica prije intervencije,
- upotreba antiinflamatornih lijekova nedjelju dana prije tretmana,
- autoimuna oboljenja koštano-zglobnog sistema,
- antikoagulantna terapija,
- hronična oboljenja bubrega i jetre,
- operacija mjesec dana prije PRP procedure.
Hemijski piling
Hemijski piling se sastoji od ubrzanog uklanjanja površnih slojeva kože hemijskom destrukcijom. To je kontrolisana hemijska povreda koja uzrokuje stimulaciju kože.
Indikacije
Hemijski piling se koristi u estetske svrhe – za podmlađivanje; uklanjanje ožiljaka, nastalih od akni ili koje druge vrste; uklanjanje bora; kao terapija rozacee; za uklanjanje posljedica starenja kože (fotoejdžing – aktinična keratoza); uklanjanje nepravilnih tamnih pigmentacija (takozvane melazme). U zavisnosti od hemijskog agensa, može se djelovati na različite slojeve kože, epiderm ili derm.
Kontraindikacije
Kontraindikacije, ili stanja u kojima se hemijski piling ne smije raditi, jesu: aktivni herpes, aktivna infekcija lica, sistemske bolesti koje ometaju zarastanje, keloidi, trudnoća, dojenje. Pojedini tipovi kože, po pravilu, ne trpe srednje i duboke pilinge.
Neželjena dejstva pilinga
Svaka kiselina može biti potencijalno opasna ako se neadekvatno koristi. Najčešće komplikacije su hiperpigmentacije, produženo crvenilo, a može biti i hipopigmentacija, pojava ožiljaka. U Našoj klinici možete uraditi hemijski piling glikolnom kiselinom i Jessner.
Glikolna kiselina
Glikolna kiselina spada u alfa hidroksi kiseline (AHA). Ovo je kiselina koja ima veoma mali molekul i može duboko prodirati u kožu. Ona razara spojnice između ćelija kože Pogodna je za kožu sklonu bubuljicama, mitiserima ili flekama.
Jessner hemijski piling lica
Jessner hemijski piling lica jedan je od najpopularnijih i najtraženijih tretmana lica, daje odlične rezultate. Radi se o brzoj, kozmetičkoj proceduri koja utiče na ublažavanje hiperpigmentacija, koristi se u liječenju akni i ublažavanju ožiljaka, popravlja tonus i hidriranost kože.
Jessner hemijski piling lica je mješavina tri različite kiseline, pa je mehanizam dejstva takav da se tretmanom skida gornji sloj kože, a duboki slojevi stimulišu. Rezultat toga je hidrirana, elastična i zdrava koža, ujednačenog tena.